Cầu là một trong những khái niệm quan trọng trong kinh tế, đó là sự tương quan giữa khối lượng hàng hóa, dịch vụ và người tiêu dùng. Có nhiều yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến cầu như giá cả, thu nhập, tâm lý, thị hiếu,… Trong bài viết này của Dapanchuan.com, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về những yếu tố nào sau đây ảnh hưởng đến cầu.
Cầu là gì?
Cầu là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người tiêu dùng sẵn sàng mua trong một khoảng thời gian nhất định với giá cả và thu nhập cụ thể.
Cầu bao gồm cầu cá nhân và cầu thị trường. Cầu cá nhân là số lượng hàng hóa mà người tiêu dùng muốn mua với mức giá nhất định, còn cầu thị trường là tổng số lượng hàng hóa mà tất cả các cá nhân muốn mua với mức giá đó trong nền kinh tế vĩ mô.
Quy luật cầu cho biết, khi giá của một mặt hàng tăng lên (với các yếu tố khác không đổi), lượng cầu mặt hàng đó sẽ giảm đi.
Những yếu tố nào sau đây ảnh hưởng đến cầu
Hiện nay có khá nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cầu. Sau đây là những yếu tố tác động mạnh nhất đến cầu:
Thu nhập người tiêu dùng
Đây là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến cầu quan trọng nhất trong một khoảng thời gian nào đó. Bởi vì thu nhập tỉ lệ thuận với nhu cầu tiêu dùng và khả năng chi trả, mua sắm của người tiêu dùng. Khi thu nhập tăng lên thì nhu cầu mua sắm tăng, khi thu nhập giảm thì ngược lại, nhu cầu hàng hóa sẽ giảm.
Giá cả hàng hóa – dịch vụ:
Giá cả hàng hóa và dịch vụ là yếu tố quan trọng quyết định đến chi tiêu của người tiêu dùng, do vậy, nó sẽ ảnh hưởng mạnh tới cầu hàng hóa. Khi giá một mặt hàng nào đó tăng, rất có thể cầu sẽ giảm. Còn nếu giá một mặt hàng tăng làm tăng cầu của mặt hàng khác, hàng hóa này gọi là hàng hóa bổ sung. Hoặc khi giá một mặt hàng làm giảm lượng cầu của loại hàng hóa khác đó gọi là hàng hóa thay thế.
Chính sách của Chính phủ
Các chính sách của chính phủ như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và giá cả hàng hóa, từ đó sẽ ảnh hưởng gián tiếp tới cầu.
Kỳ vọng thị trường
Kỳ vọng của người tiêu dùng về giá cả hàng hóa trong tương lai cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến cung. Nếu giá cả một mặt hàng nào đó được dự kiến là sẽ giảm trong tương lai gần, có thể người tiêu dùng sẽ ít mua loại hàng đó hơn. Hoặc nếu giá một loại hàng hóa nào đó dự kiến tăng trong thời gian tới, người tiêu dùng sẽ có xu hướng mua nhiều loại hàng đó hơn.
Tâm lý, tập quán, thị hiếu người tiêu dùng
Tâm lý, thói quen và sở thích của người tiêu dùng có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định mua sắm của họ. Việc ưa thích một loại hàng hóa cụ thể sẽ thúc đẩy người tiêu dùng ưu tiên mua loại hàng đó hơn các mặt hàng khác, ngay cả khi chúng không khác biệt về bao bì, chất lượng và nguồn gốc.
Tuy nhiên, tâm lý tiêu dùng rất phức tạp và khó lường, là một trong những thách thức đối với các nhà kinh tế khi phân tích tác động của nó đến cầu sản phẩm.
Dân số
Dân số đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ. Nhu cầu thị trường sẽ tăng lên khi có nhiều người tiêu dùng hoặc khi người tiêu dùng có khả năng chi tiêu cao hơn. Do đó, khi dân số tăng lên, nhu cầu tiêu dùng cũng tăng theo, thúc đẩy sự phát triển của thị trường và cầu hàng hóa.
Ví dụ về các nhân tố ảnh hưởng đến cầu
Dưới đây là một số ví dụ về các yếu tố ảnh hưởng đến cầu:
- Giá cả: Khi giá cả của một sản phẩm tăng lên, số lượng người mua sản phẩm đó có thể giảm do sự tăng giá khiến sản phẩm trở nên đắt hơn và khó chi trả hơn.
- Thu nhập: Khi thu nhập của người tiêu dùng tăng lên, họ có thể mua nhiều sản phẩm hơn, dẫn đến tăng cầu của các sản phẩm.
- Giá của sản phẩm tương tự: Khi giá của sản phẩm tương tự tăng lên, số lượng người tiêu dùng mua sản phẩm đó có thể giảm xuống do sản phẩm khác có giá rẻ hơn.
- Xu hướng và sở thích của người tiêu dùng: Khi một sản phẩm trở nên thịnh hành và được yêu thích hơn bởi người tiêu dùng, nó có thể tăng cầu của sản phẩm đó.
Số lượng cầu phụ thuộc vào yếu tố nào nhất?
Số lượng cầu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, tuy nhiên yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến cầu là giá cả của sản phẩm hoặc dịch vụ đó. Nếu giá cả tăng lên, thì số lượng cầu sẽ giảm và ngược lại, nếu giá cả giảm, thì số lượng cầu sẽ tăng. Tuy nhiên, còn có nhiều yếu tố khác như thu nhập, tâm lý, thị hiếu, tập quán, dân số, giá thay thế và các yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến số lượng cầu của một sản phẩm hoặc dịch vụ.
Câu hỏi thường gặp liên quan đến cầu
1. Có những loại cầu nào?
Có 2 loại cầu: cầu cá nhân và cầu thị trường. Cầu cá nhân là số lượng hàng hóa mà người tiêu dùng muốn mua ứng với mức giá nhất định, cầu thị trường là cầu của toàn bộ các cá nhân đối với một mặt hàng hóa trong nền kinh tế vĩ mô.
2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến cầu?
Những yếu tố ảnh hưởng đến cầu bao gồm giá cả của hàng hóa hoặc dịch vụ đó, thu nhập của người tiêu dùng, giá cả của hàng hóa hoặc dịch vụ liên quan, sự thay đổi về xu hướng thị trường, các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, văn hoá.
3. Cầu có tác động như thế nào đến thị trường?
Cầu đóng vai trò quan trọng trong việc xác định giá cả của hàng hóa hoặc dịch vụ. Nếu cầu tăng cao thì giá cả sẽ tăng lên, ngược lại nếu cầu giảm thì giá cả sẽ giảm xuống. Cầu càng cao thì thị trường càng phát triển và ngược lại.
4. Làm thế nào để đánh giá cầu của một mặt hàng hoặc dịch vụ?
Để đánh giá cầu của một mặt hàng hoặc dịch vụ, cần phải tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến cầu của nó. Sau đó, có thể sử dụng các phương pháp thống kê hoặc tiếp cận thị trường để đánh giá cầu của mặt hàng hoặc dịch vụ đó.
Như vậy mọi người đã biết những yếu tố nào sau đây ảnh hưởng đến cầu. Việc hiểu rõ về các yếu tố ảnh hưởng đến cầu sẽ giúp các doanh nghiệp, nhà quản lý và các chuyên gia kinh tế có thể đưa ra những quyết định chính xác về sản xuất, tiêu thụ và giá cả trong thị trường.